S.S.S.
Mesleki yeterlilik nedir?
Mesleki Yeterlilik Sistemi; ulusal meslek standartlarının oluşturulduğu, mesleki ve teknik eğitim ve öğretim programlarının bu standartlara göre hazırlandığı, iş gücünün mesleki yeterliliğinin akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yapılan teorik ve uygulamalı sınavlar sonucunda belgelendirildiği, alınan belgelerin ulusal ve uluslararası düzeyde kıyaslanabilirliğinin sağlandığı, hayat boyu öğrenmenin desteklendiği, formel (örgün) eğitim almadan mesleği öğrenen kişilere bilgi ve becerilerini belgelendirme imkanının verildiği ve iş dünyası temsilcilerinin sürece ilişkin tüm kararlara aktif bir şekilde katıldığı, kalite güvencesinin pekiştirildiği, adil, şeffaf ve güvenilir bir sistemdir.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Nedir?
Mesleki Yeterlilik Belgesi; ülkemizde Avrupa Birliği Uyum Süreci ile birlikte bazı mesleklere getirilen zorunluluktur. 2015 yılından itibaren Avrupa Birliği standartlarının sağlanması amacıyla getirilmiştir.
MYK Yeterlilik Belgesi özellikle ağır işlerde ve inşaat işlerinde mesleki yeterliliği tespit etmek amacıyla bu mesleklerde çalışanlara getirilen zorunlu bir belgedir.
Avrupa Birliği’ne aday ülke olarak ülkemiz adına uyum sürecinde getirilen belge zorunluluğu 2015 yılında düzenlenmiş olup 2017 yılına kadar kademeli olarak bu belgenin alınması gerekmektedir. MYK belgesi olmayan işçi çalıştıran işverenler yaptırımlara maruz kalabilir. MYK belgesi hem işveren için hem de işçiler için bazı avantajları birlikte getirmektedir. İşverenler aradıkları nitelikteki elemanı bulmakta zorlanmayacaklardır. İşçilerde yeterlilik belgesine sahip olmaları dolayısıyla daha kolay iş bulabileceklerdir. Bu noktada önemli olan çalışanların MYK belgesi ile o mesleği yapabilme yetisine sahip olduğunu belgelendirmiş olmasıdır.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Hangi Meslekleri Kapsıyor?
6645 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapan kanunla 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununda yapılan değişikliklere göre; Tehlikeli ve Çok tehlikeli işlerde çalıştırılan belli iş gruplarına yönelik “Mesleki Yeterlilik Belgesi” zorunluluğu getirilmiştir. 2015 yılında kabul edilen yasanın uygulanması 25 Mayıs tarihinden itibaren başlandı.
Özellikle; inşaat, enerji, metal, elektronik, otomotiv sektörlerine yönelik çeşitli Yeterlilik Belgeleri aranmaktadır. 25 Mayıs’tan itibaren gerekli belgelere sahip olmayan kişiler çalıştırılamayacaklar.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Nasıl Alınacak?
Adaylar, belge almak istedikleri ulusal yeterliliklerde yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarını MYK internet sitesindeki yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları arama modülünden sorgulama yaparak öğrenebilirler.
Sınav ve belgelendirme sürecinin tamamı, yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarınca yürütülür. Bireyler sınav başvurularını belge almak istedikleri ulusal yeterliliklerde yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarına yaparlar.
Ulusal yeterliliklere göre yürütülen teorik ve performansa dayalı sınavlarda başarılı olan adaya MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi ve aynı format dahilinde taşınabilir cüzdan tipi MYK Mesleki Yeterlilik Kimlik Kartı düzenlenir.
Mesleki Yeterlilik Belgesi Ücretini Kim Ödeyecek?
Tehlikeli ve çok tehlikeli işler sınıfında olup Bakanlıkça yayımlanacak tebliğlerde yer alan mesleklerde MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunlu olmaktadır. Belge zorunluluğu getirilen mesleklere ilişkin belge masraf karşılığı ile Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen miktarı geçmemek üzere sınav ücreti İşsizlik Sigortası Kanununda belirtilen esaslar doğrultusunda İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.
Masraflar Hangi Şartlarda Devletçe Karşılanıyor?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak tebliğlerde bu mesleğe yer verilmiş olması gerekmektedir. Tebliğin yayım tarihinden itibaren 12 ay içinde bireylerin MYK Mesleki Yeterlilik Belgesini almış olması gerekmektedir. 12 aydan sonra bu Kanunda düzenlenen esaslara göre, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi olmayan kişiler çalıştırılamaz. 25.05.2015 tarihinde Resmi Gazetede Bakanlıkça yayımlanan 2015/1 no’lu ilk tebliğde yer alan 40 meslek ile başlayan belge zorunluluğunun Kurumca standardı hazırlanmış diğer tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan mesleklerde de peyderpey devam etmesi beklenmektedir. Bu doğrultuda Bakanlıkça 2016/1 no’lu ikinci tebliğ 24.03.2016 tarihinde yayımlanarak 8 meslek daha belge zorunluluğuna dahil edilmiştir.
Yetkilendirilmiş sınav ve belgelendirme kuruluşlarının gerçekleştireceği sınavlarda başarılı olan kişilerin 31.12.2017 tarihine kadar belge masrafı ile sınav ücreti, 01.01.2018 tarihinden 31.12.2019 tarihine kadar ise belge masrafı ile sınav ücretinin yarısı fondan karşılanır. Fondan karşılanacak sınav ücreti, brüt asgari ücretin yarısını geçmemek üzere meslekler itibarıyla bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararıyla belirlenir. Fondan karşılanan bu desteklerden kişiler bir kez yararlanabilir.
Kimler MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi Sahibi Olabilir?
MYK tarafından yayımlanan ulusal yeterliliklere göre mesleki yeterliliğini belgelendirmek isteyen herkes, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi sahibi olmak için ilgili yeterlilikte Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşlarına (YBK) başvuru yapabilir(Adayların sınav ve belgelendirme süreçleri YBK’lerce yürütülmekte olup, sürece ilişkin ayrıntılar YBK’lerce belirlenerek adayların erişimine sunulur ). Başvuruyu alan YBK, söz konusu yeterlilikte yer alan başvuru şartlarına göre sınav ve belgelendirme başvurularını değerlendirir.
Başvuruları uygun bulunan adaylar, başvuruda bulundukları ulusal yeterlilikte yer alan esaslar doğrultusunda sınav ve/veya diğer ölçme yöntemlerine göre değerlendirilirler. Değerlendirme sonucunda başarılı olan kişiler MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanırlar.
Kişi birden fazla belgeye sahip olabilir mi?
Ulusal Yeterlilik Sistemi, kişilerin birden fazla ulusal yeterlilikte belge sahibi olabilmelerini mümkün kılmaktadır. Kişi kendisini geliştirerek ya da hâlihazırda sahip olduğu diğer alan(lar)da bilgi, beceri ve yetkinliklerini kanıtlayarak, yatay ve dikey geçişlerle farklı ulusal yeterliliklerde ve seviyelerde belge alma imkânına sahiptir.
Hangi mesleklerde MYK Mesleki Yeterlilik Belgesine sahip olunabilir?
Tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler dışındaki tüm meslekler 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu kapsamına girmektedir.
Kanuna göre mesleki yeterlilik şartı aranmayacak belgeler nelerdir?
Mesleki Yeterlilik Belgesi
Ustalık Belgesi
Mesleki Eğitim Lise Diploması (mezun olduğu alanda çalışanlar için)
Üniversite ve Yüksekokul Diploması (mezun olduğu alanda çalışanlar için)
Belgesiz çalışanlar için cezai yaptırım nedir?
Denetimler iş müfettişlerince yapılacaktır. Kanuna göre belgesiz çalışan her bir çalışan için; işveren veya işveren vekillerine 500 TL idari para cezası kesilecektir.
6645 sayılı Kanun, Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) açısından neler getiriyor?
Tehlikeli ve çok tehlikeli işler sınıfında olup Bakanlıkça yayımlanacak tebliğlerde yer alan mesleklerde MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunlu olmaktadır. Belge zorunluluğu getirilen mesleklere ilişkin belge masraf karşılığı ile Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen miktarı geçmemek üzere sınav ücreti İşsizlik Sigortası Kanununda belirtilen esaslar doğrultusunda İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır.
Hangi mesleklerde belge zorunluluğu aranacak? Belgesi olmayanlar için geçiş süreci ne kadar sürecek?
Belge zorunluluğundan bahsedilebilmesi için, MYK tarafından ilgili mesleğin ulusal meslek standardının yayımlanmış olması ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak tebliğlerde bu mesleğe yer verilmiş olması gerekmektedir. Tebliğin yayım tarihinden itibaren 12 ay içinde bireylerin MYK Mesleki Yeterlilik Belgesini almış olması gerekmektedir. 12 aydan sonra bu Kanunda düzenlenen esaslara göre, MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi olmayan kişiler çalıştırılamaz. 25/05/2015 tarihinde Resmî Gazetede Bakanlıkça yayımlanan 2015/1 nolu ilk tebliğde yer alan 40 meslek ile başlayan belge zorunluluğunun Kurumca standardı hazırlanmış diğer tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan mesleklerde de peyderpey devam etmektedir. Bu doğrultuda Bakanlıkça 2016/1 nolu ikinci tebliğ 24/03/2016 tarihinde yayımlanarak 8 meslek daha belge zorunluluğuna dâhil edilmiştir. 26/09/2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 3. Tebliğ ile ise zorunlu mesleklere 33 meslek daha eklenerek zorunluluk kapsamındaki toplam sayı 81’e çıkmıştır.
MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu ne zaman başlayacak?
25/05/2015 tarihinde Resmî Gazetede Bakanlıkça yayımlanan 2015/1 nolu ilk tebliğde yer alan 40 meslekte belge zorunluluğu 26/05/2016 tarihinde başlarken, 24/03/2016 tarihinde Resmi Gazetede Bakanlıkça yayımlanan 2016/1 nolu ikinci tebliğde yer alan 8 meslekte belge zorunluluğu 25/03/2017 tarihinde başlamıştır. 26/09/2017 tarihinde Resmî Gazetede Bakanlıkça yayımlanan 2017/1 nolu son tebliğde yer alan 33 meslekte belge zorunluluğu 26/09/2018 tarihinde başlayacaktır.
MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi şartı aranmayan durumlar nelerdir?
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi şartı aranmaz. Kişiler, sahip olduğu diploma ve ustalık belgelerinin hangi MYK Mesleki Yeterlilik Belgesine karşılık geldiğini “Belge Zorunluluğu Kapsamında Diploma ve Ustalık Belgelerine İlişkin Muafiyet Tablosu” aracılığı ile öğrenebilir.
Sınav ve Belgelendirme ücretleri için devlet katkısı olacak mı? Ne zaman başlayacak?
Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Bakanlıkça çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, 21/9/2006 tarihli ve 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanunu kapsamında yetkilendirilmiş sınav ve belgelendirme kuruluşlarının gerçekleştireceği sınavlarda başarılı olan kişilerin 31/12/2017 tarihine kadar belge masrafı ile sınav ücreti, 1/1/2018 tarihinden 31/12/2019 tarihine kadar ise belge masrafı ile sınav ücretinin yarısı Fondan karşılanır. Fondan karşılanacak sınav ücreti, brüt asgari ücretin yarısını geçmemek üzere meslekler itibarıyla Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararıyla belirlenir. Fondan karşılanan bu desteklerden kişiler bir kez yararlanabilir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Kimler yararlanıcı olabilir?
Bakanlıkça çıkarılan tebliğlerde yer alan mesleklerde, MYK tarafından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından yapılan sınavlar sonucunda belge almaya hak kazanan bireylerin yalnızca bir kez olmak kaydıyla sınav ve belge ücretleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilecektir. Söz konusu teşvikten sınava katılım sağlayan adaylar bireysel olarak faydalanabileceği gibi işverenler de çalışanları adına ödeme yaptıkları takdirde sınavda başarılı olan çalışanları için teşvikten yararlanabilmektedir.
Sınavdan başarısız olan adayların ücretleri fondan karşılanacak mı?
Hayır, sınavlardan başarısız olan adayların sınav ve belgelendirme ücretleri fondan karşılanmayacaktır.
MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi nereden edinilebilir?
Bireyler Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından ilgili ulusal yeterlikte yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşlarında teorik ve uygulamalı sınavlara girerek başarılı olmaları halinde MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanırlar.
Ulusal Meslek Standardı (UMS) Nedir?
Ulusal Meslek Standardı (UMS) bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından kabul edilen gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur.
Ulusal Yeterlilikler (UY) Nedir?
Ulusal yeterlilikler;
Ulusal ya da uluslararası meslek standartları temel alınarak hazırlanan,
Öğrenme, ölçme-değerlendirme amacıyla kullanılan,
Bireylerin mesleğini başarı ile icra etmesi için sahip olmaları gereken bilgi, beceri ve yetkinlikler ile bu bilgi, beceri ve yetkinlikleri kanıtlamaları için nasıl bir ölçme ve değerlendirme sürecinden geçmeleri gerektiğini açıklayan,
MYK tarafından onaylanarak yürürlüğe giren teknik dokümanlardır.